İşte Missouri Uzlaşması hakkında Wikipedia tarzı bir makale:
Missouri Uzlaşması, 1820'de ABD Kongresi tarafından kabul edilen ve kölelik konusunu ele alarak Amerika Birleşik Devletleri'nde dengeyi korumayı amaçlayan bir yasadır. Uzlaşma, Louisiana Satın Alımı topraklarında köleliğin yayılmasını düzenlemeye çalışmıştır.
1819'da Missouri'nin eyalet statüsü için başvurması, ülkedeki kölelik tartışmasını alevlendirdi. O dönemde ABD Senatosu'nda köle ve özgür eyaletler arasında eşit bir temsil vardı. Missouri'nin köle eyaleti olarak kabul edilmesi, bu dengeyi bozma tehdidi oluşturuyordu. Bu durum, Kuzey ve Güney eyaletleri arasında gerginliğe neden oldu.
Missouri Uzlaşması, temelde iki önemli karar içeriyordu:
Missouri'nin Kabulü: Missouri, köle eyaleti olarak Birliğe kabul edilecekti.
Maine'in Kabulü: Maine, özgür eyalet olarak Birliğe kabul edilecekti. Bu, Senato'daki dengeyi koruyacaktı.
36°30' Paraleli: Louisiana Satın Alımı topraklarında, Missouri'nin güney sınırı olan 36°30' kuzey enlemi boyunca bir sınır belirlendi. Bu çizginin kuzeyinde, Missouri hariç, kölelik yasaktı. Bu çizginin güneyinde ise köleliğe izin verilecekti.
Missouri Uzlaşması, kısa vadede kölelik tartışmasını yatıştırmayı başardı. Ancak, uzun vadede sorunu çözmekten uzaktı. Uzlaşma, farklı bölgeler arasındaki gerilimleri sadece erteledi. Kölelik karşıtı hareketin güçlenmesi ve Batı'ya doğru genişleme, uzlaşmanın geçerliliğini sorgulayan yeni tartışmaları tetikledi.
Missouri Uzlaşması, 1854'te kabul edilen Kansas-Nebraska Yasası ile fiilen geçersiz hale geldi. Bu yasa, kölelik konusunun yeni topraklarda halk oylamasıyla (popüler egemenlik) belirlenmesini öngörüyordu. 1857'de ise Dred Scott Kararı ile ABD Yüksek Mahkemesi, Missouri Uzlaşması'nın anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Bu karar, köleliğin yayılmasına karşı çıkanların tepkisini çekti ve ülkeyi Amerikan İç Savaşı'na doğru sürükleyen önemli bir etken oldu.
Missouri Uzlaşması, Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki en önemli uzlaşmalardan biridir. Kölelik sorununu çözmek yerine ertelediği için eleştirilse de, o dönemde Birliği koruma çabası olarak değerlendirilebilir. Uzlaşma, Amerika Birleşik Devletleri'nin bölünmesi ve İç Savaş'a giden yolda önemli bir rol oynamıştır. Kölelik karşıtı düşüncenin güçlenmesinde ve siyasi arenadaki tartışmalarda önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir.